ΥΠΟΘΕΣΗ
Σε αντίθεση με το “Absorbing Modernity” του R. Koolhaas, τα αρχιτεκτονικά κινήματα στην Ελλάδα, ο νεοκλασικισμός, ο μοντερνισμός, φαίνεται να φορέθηκαν σα δανεικά ρούχα, να απορροφήθηκαν και να μεταλλάχθηκαν για να ταιριάξουν στις ιδιαίτερες συνθήκες της χώρας. Οι ιστορικές συγκυρίες των τελευταίων 100 ετών διαφωτίζουν ορισμένους από τους μηχανισμούς παραγωγής χώρου αλλά αφήνουν ανεξήγητο τον κατακερματισμό του αστικού τοπίου σε μικρές χειρονομίες, αλλεπάλληλες προσθήκες, παραλλαγές του ιδίου μοτίβου και ανολοκλήρωτες κεντρικές αποφάσεις. Ποιό λοιπόν μπορεί να είναι ένα κατάλληλο πρίσμα για την κριτική κατανόηση της ελληνικής αστικής ιδιαιτερότητας?
Τα ιδεώδη της αγοράς, της πολιτείας, του δημόσιου βίου κάθε άλλο παρά χαρακτηρίζουν τη σύγχρονη συνθήκη. Βλ. συνέντευξη που παραχώρησε ο Κ. Καστοριάδης (http://antikleidi.com/2012/04/24/kastoriadis/). Στην Ελλάδα των τελευταίων 100 ετών, τις ενέργειες του κράτους και της κεντρικής εξουσίας φαίνεται να αντιστρατεύεται και να υπονομεύει σε μεγάλο βαθμό μιά δύναμη που κινείται σε μικρότερη κλίμακα: η οικογένεια. Με τον όρο οικογένεια εννοούμε ένα πυρήνα που συνδέεται από δεσμούς αίματος ή συμφέροντος, στον οποίο λειτουργούν αντανακλαστικά αλληλοπροστασίας κι αλληλεγγύης και ο οποίος ενεργεί με στόχο την εξυπηρέτηση των κοινών του σκοπών, χωρίς ευρύτερη κοινωνική συνείδηση.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Στόχος του ελληνικού περιπτέρου είναι όχι απλά η παρουσίαση αλλά η ερμηνεία της μορφής των ελληνικών πόλεων μέσα από τη μελέτη της διαλεκτικής σχέσης θεσμών και οικογένειας. Για την κατανόηση της σχέσης αυτής θα σταθούμε σε ορισμένα καίρια ιστορικά γεγονότα (εμφύλιος, μεταπολίτευση…) αλλά και σε βασικές νομοθετικές πράξεις (αντιπαροχή, τακτοποίηση αυθαιρέτων…) που σχετίζονται άρρηκτα αφενός με την παραγωγή του κτιστού περιβάλλοντος και αφετέρου με τις δράσεις των οικογενειών στο χώρο. Παράλληλα, εστιάζουμε στις μικρές αφηγήσεις (πώς, ποιοί, γιατί), πανταχού παρούσες αλλά κρυμμένες πίσω από αρχιτεκτονικά στοιχεία και φαινομενικά παράδοξες χωρικές χειρονομιές (δώματα, μηχανολογικά, πεζοδρόμια, ακάλυπτοι…).

ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ
Βασικό έκθεμα του περιπτέρου είναι μία πιστή αναπαράσταση σε κλίμακα 1:3 ενός φανταστικού αστικού κτιρίου, σαν υπερμεγέθης μινιατούρα. Η μορφή του προκύπτει ως κολάζ στοιχείων από γνώριμες τυπολογίες χώρων υπαρκτών κτηρίων (πιλοτή, ημιυπαίθριος, δώμα, πολυκατοικία δεκαετίας 60′, 70′, 90′, νεοκλασικό…). Στο κτίριο αποτυπώνονται με εμμονική λεπτομέρεια υφές, υλικά, χρώματα, εξαρτήματα, ίχνη κατοίκησης καθώς είναι όλα αυτά που αποκαλύπτουν εντέλει τον τρόπο με τον οποίο η οικογένεια επενδύει τους χώρους και επανερμηνεύει τους κανόνες. Οι πληροφορίες, υπό μορφή τίτλων, μικρών κειμένων, ηχητικών ντοκουμέντων (νομοθεσίες, αφηγήσεις, κοινωνιολογικές παρατηρήσεις, ημερομηνίες…) οργανώνεται σε συνάρτηση με τα μέρη που απαρτίζουν το κτίριο. Η παρουσία της είναι διακριτική και συνοδεύει τον επισκέπτη κατά την περιήγηση του σε διάφορα επίπεδα γύρω από το κτίριο.

Μέσα από το θέμα και την προτεινόμενη εγκατάσταση, φιλοδοξούμε τέλος να βάλουμε τους σπόρους προς ένα “οικογενειακό παραμετρικό σχεδιασμό” ως εργαλείο έρευνας και πράξης στον αστικό σχεδιασμό.